Maari bang mawalaangbuhaymo ng dahillangsakagat ng isanglamok?
Maari, dahilitosasakitnakilalanatinsatawagna dengue. Pero, anongabaang dengue at bakititokailangan ng bakuna?
Ang dengue ay isangsakitnanakukuhakapagikaw ay nakagat ng isanguri ng lamoknatinatawagnaAedesAegypti. Karaniwangnagsisimulaangsintomasnitotatlohanggangdalawang lingo pagkataposkangmakagat ng lamok.Angsintomasnito ay maaringmataasnalagnat, pagsusuka, pananakit ng mgakasu-kasuan at pagkakaroon ng skin rash.
Nakakabahalaangsakitnaitodahilkapaghindimonaagapan ay maarimoitongikasawi. Kaya namanang Department of Health (DOH) katuwangangmga Health Offices sabawatpanig ng pansa ay gumawa ng mgaprograma at paalalaupangipabatidsakaalaman ng mgamamamayanangmaaringmaidulot ng sakitito.
Dahilsapataasnabilang ng mgataongnamamataysa dengue, nagkaroon ng pag-aaral at pagsasaliksikupangmakagawa ng gamotnamaaringhadlangan o lunasanangsakitnaito.
Nitolamang ika-22 ng Disyembre 2015, angPilipinasnakauna-unahangbansasaAsyaangmakakagamit ng Sanofi Pasteurs dengue vaccine natinatawagnaDengvaxia, kasunodsapagpapahintulotsabansang Mexico noongDisyembre 11.
AngDengvaxia ay isang tetravalent vaccine nakailangangibakuna ng tatlongbesesna may pagitan ng animnabuwan at ito ay inirerekomendalamang para sagulangna 9 hanggang 45.
Angtatlongsangay ng gobyerno – Department of Health (DOH), Department of Education (DepEd) at Department of Interior and Local Government (DILG) – ay nagsama-samaupangilunsadangbakunakontrasa dengue sa Metro Manila noong ika-4 ng Abril. Kasamarinsanaturangpaglulunsadsi President Benigno Aquino III at DOH Sec. Janette Garinnanagbigay ng iniksyonsakauna-unahangbatananakatanggap ng dengue vaccine.
AngPilipinas din angkauna-unahangbansananagpatupad ng pagbibigay ng librengbakunakontra dengue samgapaaralan at naglalayonnamagingligtasangmgabatangsiyamnagulangpataassamgasusunodnataon.
Angpagkakaroon ng gamotnadengvaxiasaatingbansa ay isangmagandanghakbangupanghadlangan o di kali ay lunasanangsakitna dengue.
Mapait man angnagingnakaraan ng ibanatingmamamayan ng dahilsasakitnaito ay ngkakaroonnatayo ng pag-asanamasugpoito.
By: Arman G. Cruz, R.N. | Bataan National High School | Balanga, Bataan
